Με πληροφορίες και στοιχεία παρμένα απο το βιβλίο του Ν.Σ.Δρουβιώτη "ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΗΛΕΙΑΣ", θα μεταφέρουμε σε συνέχειες (Τετάρτη και Σάββατο) μερικές απο τις "εικόνες και την ατμόσφαιρα της εποχής" που αναφέρονται στο βιβλίο αυτό.
Μέλη και φίλοι του συλλόγου, κατοικούν εκτός Πλατάνου, στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Ειδικά για αυτούς, εάν έστω και ένας διαβάζοντας αυτές τις συνέχειες μεταφερθεί "νοερά" στον τόπο καταγωγής του, θα θεωρήσουμε οτι ο στόχος του συλλόγου πέτυχε. Πλάτανος 28 Μαϊου 2013
Ο Πλάτανος βρίσκεται γεωγραφικά στο μέσον δυο χωριών με ιστορικά ονόματα. Πελόπιο (πρώην Κρεκούκι) και Αρχαία Ολυμπία.
Η ονομασία του χρονολογείται πάνω απο 2000 χρόνια, όπως αναφέρει ο ιστορικός-περιηγητής Παυσανίας, περιγράφοντας τον δρόμο απο την αρχαία Ήλιδα προς την Ολυμπία όπου αναφέρει όλα τα χωριά απο τα οποία περνούσε ο δρόμος και καταλήγει ότι "μετά το Κρεκούκι περνούσε μέσα απο το κέντρο του Πλατάνου και δια μέσου της θέσεως "Πιλαλίστρα" απ' όπου άρχιζε το Πιλάλημα (τρέξιμο) εισήρχετο στην κοιλάδα του ποταμού Κλαδέου και απο εκεί έφτανε στην Αρχαία Ολυμπία".
Με βάση την παράδοση, η ονομασία δόθηκε απο ενα γέρικο δέντρο, πλάτανο, του οποίου ο κορμός έφθανε σε διάμετρο 10 μέτρων!
Είχε μια μεγάλη "γκουφάλα" που μπορούσε να κρυφτεί άνθρωπος και βρισκόταν εκεί που σήμερα έχει κατασκευαστεί πέτρινη βρύση των Σκιαδωταίων, Μουτσαίων και Δριναίων.
Απο το χωριό ξεκινάει ένας άλλος δρόμος, που οδηγεί προς Μάγειρα, Λάλα, Τρίπολη, οπότε αποτελεί κέντρο διερχομένων, όλων των ορεινών χωριών, όπως: Κλαδέος, Κοσκινάς, Καυκωνία, Πόθου, Βίλιζα, Λούβρου, Χελιδόνι, Μπάστα, ή Κρυονέρι, Πουρνάρι, Μοναστηράκι, Βιδιάκι, και άλλα πολλά.
Αυτοί οι δυο δρόμοι, κεντρικές αρτηρίες, καθιστούν το χωριό κόμβο που δέχεται όλα τα ορεινά χωριά τα οποία κατέβαιναν για προμήθειες παντός είδους. Η γειτνίαση με την πρωτεύουσα του Νομού, τον Πύργο, και η σύνδεση με την Σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών-Πατρών-Πύργου-Πλατάνου-Ολυμπίας, δίνει δυνατότητα περαιτέρω εμπορικής και πολιτιστικής ανάπτυξης.
Οι κάτοικοι εκμεταλλεύθηκαν κατά τον καλύτερο τρόπο τη γεωγραφική τους θέση και δραστήριοι καθώς ήταν, το ανέπτυξαν εμπορικά, κοινωνικά και πολιτιστικά, ώστε όσοι κατέβαιναν προς εφοδιασμό, ήταν βέβαιοι οτι θα εύρισκαν ότι ήθελαν. Από τρόφιμα,εργαλεία,σπόρους, λιπάσματα, φάρμακα και ρουχισμό για τις προίκες των παιδιών τους, τα πάντα!
Ταυτόχρονα άθελα τους και ασυνειδήτως, έπαιρναν και στοιχεία πολιτισμού, τα οποία μετέφεραν στα χωριά τους τα απομονωμένα και ορεινά, χωρίς δρόμους της προκοπής, νερό, φως και τηλέφωνο.
Με αποτέλεσμα, η τοπική αγορά να γεμίσει απο καταστήματα όλων των αγαθών για να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ντόπιου πληθυσμού αλλά και των γειτονικών χωριών. Και επειδή ο Πλάτανος αποτελούσε το πρόθυρον της Αρχαίας Ολυμπίας, απολάμβανε των προνομίων αλλά και των υποχρεώσεων ενός τουριστικού χώρου με καθαρούς δρόμους δεντροφυτευμένους, ασπρισμένους, με ασπρισμένες τις προσόψεις των σπιτιών, και με καθημερινό τουριστικό-Αστυνομικό έλεγχο.
Ακολουθώντας τη διαδρομή που έρχεται απο Πύργο με κατεύθυνση την Ολυμπία, και σε απόσταση περίπου 300 μέτρων καταγράφονται τα πιο κάτω καταστήματα. Από την αριστερή πλευρά:
Το πρώτο κατάστημα που συναντάμε είναι ένα Φαναρτζίδικο. Κατασκεύαζε και πουλούσε τενεκέδες, φανάρια, κρησάρες, ψιλές και χοντρές, λαδικά, λίμπες, και οτι άλλο βάζει ο νούς του ανθρώπου. Λειτουργούσε σε ιδιόκτητο διόροφο κτίριο και το λέγαμε: του Φαναρά.
Ακολουθεί κήπος και μετά το καφενείο και σουβλατζήδικο της χήρας Βασιλοπούλου, το οποίο ανέλαβε και το λειτουργούσε ο μεγαλύτερος γιός της ο Νίκος με το παρατσούκλι "σγιλιάς" σε ιδιόκτητο κτίριο.
Σύνορο υπήρχε και λειτουργούσε ο φούρνος του Νικολάκη Καραβέλλα και μετά τον πόλεμο, σε ιδιόκτητη αίθουσα, Παντοπωλείο, που σε κάποια περίοδο ανέλαβε και το φούρνο ο Ηπειρώτης, με τα παιδιά του, Θάνου Βασίλειος.
Συνέχεια υψώνεται το εμπορικό κατάστημα των αδελφών Φωτίου Σφυρή, Γιάννη και Πάνου, σύγχρονο με πλούσιο εμπόρευμα και στη συνέχεια το καφενείο του Μπράμου.
Την οικοδομική δραστηριότητα την σταματάει ενας παράκεντρος παλιός δρόμος, που ενώνει το άνω με το κάτω χωριό. Και αμέσως γωνία ορθώνεται το μεγάλο διόροφο κτήριο οικία του πατρός της Ασήμως Δημοπούλου, (συμμαθήτριας του συγγραφέα στο δημοτικό σχολείο). Κάτω σε δυο πόρτες λειτουργούσε με ενοίκιο το παντοπωλείο του Ιωάννου Ζαχαρόπουλου, με την ταμπέλα: Εδώδιμα-αποικιακά. Εκεί εύρισκες οτι ήθελες. Όταν το επισκεπτόσουνα αισθανόσουν τη μοσχοβολιά της άτριφτης σε μασούρια κανέλλας και των άλλων μπαχαρικών απο την Ανατολή.
Ακολουθεί διόροφη συνεχόμενη οικοδομή, και αυτή Δημοπουλέϊκη οικία επάνω και καφενείο κάτω,για να σταθούμε σε μια τεράστια διόροφη οικοδομή του εκ Βαλτετσινίκου Αρκαδίας προερχομένου Φωτίου Σφυρή, με πολλά δωμάτια στον άνω όροφο, και κάτω πλούσιο Παντοπωλείο, με την εντυπωσιακή για την εποχή ταμπέλλα "Παντοπωλείο τα 5 Φ" που εκφράζεται: Φίλε,Φέρε Φίλους,Φάγε,Φύγε.!
Λίγο πιο πέρα απο το σπίτι το κεντρικό, υπήρχε συνεχόμενη οικοδομή που χρησιμοποιείτο ως αποθήκες και Χάνια ανθρώπων και ζώων, για αυτούς που κατέβαιναν απο τα ορεινά χωριά της Ηλείας και της γειτονικής Αρκαδίας για ψώνια.
πηγή: Ν.Σ.Δρουβιώτης αποσπάσματα απο το βιβλίο του "Πλάτανος Ηλείας, το χωριό μου" συνεχίζεται
Ταυτόχρονα άθελα τους και ασυνειδήτως, έπαιρναν και στοιχεία πολιτισμού, τα οποία μετέφεραν στα χωριά τους τα απομονωμένα και ορεινά, χωρίς δρόμους της προκοπής, νερό, φως και τηλέφωνο.
Με αποτέλεσμα, η τοπική αγορά να γεμίσει απο καταστήματα όλων των αγαθών για να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ντόπιου πληθυσμού αλλά και των γειτονικών χωριών. Και επειδή ο Πλάτανος αποτελούσε το πρόθυρον της Αρχαίας Ολυμπίας, απολάμβανε των προνομίων αλλά και των υποχρεώσεων ενός τουριστικού χώρου με καθαρούς δρόμους δεντροφυτευμένους, ασπρισμένους, με ασπρισμένες τις προσόψεις των σπιτιών, και με καθημερινό τουριστικό-Αστυνομικό έλεγχο.
Ακολουθώντας τη διαδρομή που έρχεται απο Πύργο με κατεύθυνση την Ολυμπία, και σε απόσταση περίπου 300 μέτρων καταγράφονται τα πιο κάτω καταστήματα. Από την αριστερή πλευρά:
Το πρώτο κατάστημα που συναντάμε είναι ένα Φαναρτζίδικο. Κατασκεύαζε και πουλούσε τενεκέδες, φανάρια, κρησάρες, ψιλές και χοντρές, λαδικά, λίμπες, και οτι άλλο βάζει ο νούς του ανθρώπου. Λειτουργούσε σε ιδιόκτητο διόροφο κτίριο και το λέγαμε: του Φαναρά.
Ακολουθεί κήπος και μετά το καφενείο και σουβλατζήδικο της χήρας Βασιλοπούλου, το οποίο ανέλαβε και το λειτουργούσε ο μεγαλύτερος γιός της ο Νίκος με το παρατσούκλι "σγιλιάς" σε ιδιόκτητο κτίριο.
Σύνορο υπήρχε και λειτουργούσε ο φούρνος του Νικολάκη Καραβέλλα και μετά τον πόλεμο, σε ιδιόκτητη αίθουσα, Παντοπωλείο, που σε κάποια περίοδο ανέλαβε και το φούρνο ο Ηπειρώτης, με τα παιδιά του, Θάνου Βασίλειος.
Συνέχεια υψώνεται το εμπορικό κατάστημα των αδελφών Φωτίου Σφυρή, Γιάννη και Πάνου, σύγχρονο με πλούσιο εμπόρευμα και στη συνέχεια το καφενείο του Μπράμου.
Την οικοδομική δραστηριότητα την σταματάει ενας παράκεντρος παλιός δρόμος, που ενώνει το άνω με το κάτω χωριό. Και αμέσως γωνία ορθώνεται το μεγάλο διόροφο κτήριο οικία του πατρός της Ασήμως Δημοπούλου, (συμμαθήτριας του συγγραφέα στο δημοτικό σχολείο). Κάτω σε δυο πόρτες λειτουργούσε με ενοίκιο το παντοπωλείο του Ιωάννου Ζαχαρόπουλου, με την ταμπέλα: Εδώδιμα-αποικιακά. Εκεί εύρισκες οτι ήθελες. Όταν το επισκεπτόσουνα αισθανόσουν τη μοσχοβολιά της άτριφτης σε μασούρια κανέλλας και των άλλων μπαχαρικών απο την Ανατολή.
Ακολουθεί διόροφη συνεχόμενη οικοδομή, και αυτή Δημοπουλέϊκη οικία επάνω και καφενείο κάτω,για να σταθούμε σε μια τεράστια διόροφη οικοδομή του εκ Βαλτετσινίκου Αρκαδίας προερχομένου Φωτίου Σφυρή, με πολλά δωμάτια στον άνω όροφο, και κάτω πλούσιο Παντοπωλείο, με την εντυπωσιακή για την εποχή ταμπέλλα "Παντοπωλείο τα 5 Φ" που εκφράζεται: Φίλε,Φέρε Φίλους,Φάγε,Φύγε.!
Λίγο πιο πέρα απο το σπίτι το κεντρικό, υπήρχε συνεχόμενη οικοδομή που χρησιμοποιείτο ως αποθήκες και Χάνια ανθρώπων και ζώων, για αυτούς που κατέβαιναν απο τα ορεινά χωριά της Ηλείας και της γειτονικής Αρκαδίας για ψώνια.
πηγή: Ν.Σ.Δρουβιώτης αποσπάσματα απο το βιβλίο του "Πλάτανος Ηλείας, το χωριό μου" συνεχίζεται
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου